Technopopulisme wordt geboren in Italië door een combinatie van technocratie en populisme

Italië heeft dus een regering. Op woensdag juni 6 verzekerde Giuseppe Conte, een obscure academicus die werd uitgekozen door een coalitie tussen de extreem-rechtse Ligapartij en de anti-establishment Vijfsterrenbeweging om premier te worden, de steun van het Parlement. Hij maakte al duidelijk dat het slaan op zijn vuist in Brussel om de rigoureuze begrotingsregels van de eurozone te versoepelen hoog op zijn prioriteitenlijst staat. Hij lijkt ook graag gezellig te worden met Rusland.

De Europese Unie is niet gelukkig, Italiaanse obligaties doen het slecht op de markten en Trumpist impresario Steve Bannon - onlangs in Rome dartelend op daken en het creme de la creme van de Nationalist International, inclusief leiders van de League en Five Star - begroet Italië als het epicentrum van de populistische revolutie die hij in heel Europa heeft bedreven. Tussen al het drama en het coattailrijden is één ding over de nieuwe regering van Italië bijna onopgemerkt gebleven. Dit is geen populistische regering; het is een technopopulistische.

Het geheel lijkt vreemd: we neigen instinctief naar populisme en technocratie als strijdende partijen. Technocraten handelen in cijfers, grafieken en naar verluidt door wetenschap ondersteunde oplossingen; populistische partijen handelen in emoties, verachten niet-gekozen bureaucraten en verdedigen de echte wil van de echte mensen. Deze jongens zouden elkaar de keel moeten aandoen. Toch regeren ze samen. Hoe kan dat?

Lorenzo Castellani, een politiek historicus aan de LUISS Universiteit van Rome, onderzocht het onderwerp onlangs in een opstel die de rondes zowel in Italië als in Frankrijk deed, met de titel Het tijdperk van technopopulisme. Zijn theorie is dat, verre van vijanden te zijn, technocratie en populisme worden steeds meer bondgenoten in een oorlog tegen een gemeenschappelijke vijand: representatieve democratie en traditionele politici.

In het geval van Italië is dit zo duidelijk dat het bijna didactisch is. De vijfsterrenbeweging begon in 2009 met de stelling dat de traditionele politiek niet langer geschikt was voor het doel en dat het parlementaire proces plaats moest maken voor directe democratie (het Conte-kabinet beschikt over een Afdeling voor het parlement en directe democratie). Ze waren trots op het runnen van online voorverkiezingen waarmee iedereen zich onder de Five Star-vlag kon gedragen - volgens het principe dat gewone burgers in plaats van professionele politici aan de macht zouden moeten zijn. Maar toen ze de verkiezingen wonnen, realiseerde de groep Five Star zich dat ze niet genoeg ervaring hadden om een ​​land te leiden. Dus riepen ze de professoren in.

"De wereld is te complex om afstand te doen van de technocraten", legt Castellani uit. Hij zegt dat precies dezelfde redenen die populisten naar de macht katapulteren - populaire onvrede met globalisering, economische crisis, technologische ontwrichting - ook betekenen dat het runnen van een land nog nooit zo moeilijk is geweest voor onervaren starters. "Worstelen met zaken als klimaatverandering, het milieu, de Europese Unie wordt te complex, zelfs voor ervaren maar niet-gespecialiseerde politici," zegt Castellani. Mensen in dit en andere landen hebben misschien wel genoeg van experts, maar ze hebben ze nog steeds nodig - of ze nu de obligatiemarkten willen kalmeren, of zelfs een populistische agenda willen uitvoeren zonder er een zootje van te maken.

Toegegeven: de Five Star Movement is niet zomaar een populistische partij. Het is niet de League, noch UKIP, of het Franse Rassemblement national (voorheen National Front).