Technocraten waarderen niet of willen democratisch overleg

Populisme gaat in wezen over leiders die geen genuanceerd beleid uittekenen, maar vertrouwen op een denkbeeldig idee van gemeenschappelijke waarden en hun vanzelfsprekende normen. Ze wekken woede op omdat dingen niet zijn zoals ze zouden moeten zijn en richten zich op buitenstaanders en minderheden als boosdoeners. Hun retoriek is vaak anti-elitair, maar ze nemen niet noodzakelijk beleid aan dat de elites zou kunnen schaden.

Populisten vernietigen het democratisch discours omdat ze feiten ontkennen, ingewikkelde details uit de weg gaan en zich verzetten tegen compromissen en consensus. Ze zien geen noodzaak voor een genuanceerd debat, maar eisen gewoon dat de staat de wensen van de mensen vervult, hoe tegenstrijdig die wensen ook zijn. Populisten beloven graag tegelijkertijd lagere belastingen en betere sociale voorzieningen. Eenmaal aan de macht blijven ze zondebokken achtervolgen en beschuldigen ze allerlei "verraders" die zogenaamd voorkomen dat de dingen worden zoals ze zouden moeten zijn.

Economische technocraten zijn eveneens problematisch, hoewel hun boodschap anders is. Ze promoten geen ideeën over wat "elk goed" lid van een bepaalde natie intuïtief weet gelijk te hebben; ze staan ​​erop economische modellen te implementeren. Technocraten beweren dat, aangezien hun concepten zijn gebaseerd op wetenschappelijke theorieën, ze even geldig zijn als de wetten van de natuurkunde of scheikunde. Nogmaals, er is geen behoefte aan breed gedragen debat, compromissen en consensusvorming. De juiste koers is al bekend en de enige uitdaging is om deze te implementeren.

Implementatie is normaal gesproken echter moeilijk, omdat de marktdynamiek de ongelijkheden vaak verergert. Technocratische benaderingen betekenen dat de levensstandaard van de minder bevoorrechte lagen van de samenleving in eerste instantie de neiging heeft af te nemen. In de ogen van de technocraten is recessie echter geen teken van mislukking, maar toont het alleen aan dat er meer van hun bittere medicijn nodig is om de zaken uiteindelijk beter te laten worden.

Ik heb er al op ingegaan waarom economische modellen niets onthullen zoals natuurwetten en waarom ze vaak speciale belangen dienen. Ik zal er nu niet diep op ingaan. De kernvraag is dat een natie niet simpelweg een nationale economie is die bestaat uit individuen die hun nut rationeel maximaliseren, en, nog belangrijker, het bestaat niet uit burgers die gelijke kansen hebben. Het maakt uit of iemand tot de ene of de andere sociale laag behoort en of zijn huishouden kan rekenen op een enorme erfenis of met schulden is opgezadeld. Aangezien de politiek dient om deze zaken op de een of andere manier te regelen, kan de radicale handhaving van economische modellen het sociale weefsel van een land vernietigen.

Een van de ergste gevallen was Joegoslavië in de late 1980's en vroege 1990's. Het land had in de 1980's ernstige economische achteruitgang en worstelde met inflatie en buitensporige overheidsschuld. In navolging van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft de regering snel radicale liberalisatieprogramma's geïmplementeerd in de hoop zaken te verbeteren. Het beleid ging politiek vreselijk mis.

Het probleem was dat de mensen de visie van de technocraten niet accepteerden dat dingen beter werden nadat ze eerst erger waren geworden. Ze merkten alleen dat het inderdaad een stuk erger werd. Ongeveer 1.3 miljoen mensen verloren hun baan omdat duizenden niet-concurrerende bedrijven moesten sluiten, en het BNP daalde met ongeveer 7,5% in 1990 en 15% in 1991. Tijdens de verwoestende economische crisis begon het etnisch populisme te zwoegen. Heel bot gezegd, Serviërs beschuldigden de relatief welvarende Kroaten ervan niet te willen delen, en Kroaten beschuldigden Serviërs ervan dat ze gratis wilden rijden. Er brak een brute burgeroorlog uit, waarin de verschillende etnische groepen in het kleine land het tegen elkaar opnemen. Uiteindelijk waren massa's mensen omgekomen of ontheemd en bestond Joegoslavië niet langer als land.

Ik geef graag toe dat technocratie normaal gesproken geen burgeroorlog veroorzaakt. Joegoslavië was een extreem geval. De grote etnische diversiteit maakte conflict waarschijnlijker en bruter dan het anders zou zijn geweest. Het is echter de moeite waard om te benadrukken dat nationalistische agitatie langs etnische lijnen pas echt moorddadig werd toen de technocratische poging om de economische crisis op te lossen nog meer economische pijn had veroorzaakt. Het is ook de moeite waard erop te wijzen dat de relevantie van mislukte economische beleidsvorming normaal gesproken wordt gebagatelliseerd, wat zeker verband houdt met het feit dat de geschiedenis van Joegoslavië niet het vrijemarktparadigma bevestigt dat de wereldwijde beleidsvorming in de afgelopen decennia heeft geleid.

Het IMF en de Wereldbank hebben hun technocratische houding enigszins afgezwakt sinds de 1990s. Beide benadrukken nu dat armoedebestrijding ook belangrijk is. Maar al te vaak hadden hun structurele aanpassingsprogramma's de armoede verergerd en de sociale ongelijkheden in de klantlanden vergroot, maar konden ze de schuldencrisis niet oplossen. Aan het begin van het millennium belandden ontwikkelingslanden met een zware schuldenlast in steeds meer soberheid en de internationale donorgemeenschap erkende dat het beleid had gefaald. Wat betreft de politieke gevolgen van technocratisch wanbeheer moet Joegoslavië echter niet worden vergeten.

Dit alles betekent niet dat economische modellen waardeloos zijn. Ze kunnen nuttig zijn, maar moeten met een korreltje zout worden ingenomen. Ze onthullen geen natuurwetten. Academische expertise is geen vervanging voor democratisch overleg.

Lees hier het hele verhaal ...