Russische cybergoelag: burgers volgen en controleren

Als Yekaterina Maksimova het zich niet kan veroorloven om te laat te komen, vermijdt de journalist en activist de metro van Moskou, ook al is dat waarschijnlijk de meest efficiënte route.

Dat komt omdat ze het afgelopen jaar vijf keer is vastgehouden, dankzij de alomtegenwoordige beveiligingscamera's met gezichtsherkenning van het systeem. Ze zegt dat de politie haar zou vertellen dat de camera's op haar "reageerden" - hoewel ze vaak niet leken te begrijpen waarom, en haar na een paar uur zouden laten gaan.

"Het lijkt alsof ik in een soort database zit", zegt Maksimova, die eerder twee keer werd gearresteerd: in 2019 na deelname aan een demonstratie in Moskou en in 2020 vanwege haar milieuactivisme.

Voor veel Russen zoals zij is het steeds moeilijker geworden om het toezicht van de autoriteiten te ontwijken overheid houdt sociale media actief in de gaten accounts en het gebruik van bewakingscamera's tegen activisten.

Zelfs een online platform dat ooit door gebruikers werd geprezen omdat het gemakkelijk door bureaucratische taken kon navigeren, wordt gebruikt als controlemiddel: de autoriteiten zijn van plan het te gebruiken om militaire dagvaardingen uit te dienen, waardoor een populaire tactiek wordt gedwarsboomd door dienstweigeraars om te voorkomen dat ze de papieren voor militaire rekrutering persoonlijk overhandigen .

Voorvechters van rechten zeggen dat Rusland onder president Vladimir Poetin digitale technologie heeft gebruikt om de bevolking te volgen, te censureren en te controleren, door wat sommigen een "cybergelag" noemen te bouwen - een duistere verwijzing naar de werkkampen die in de Sovjettijd politieke gevangenen vasthielden.

Het is nieuw territorium, zelfs voor een natie met een lange geschiedenis van bespioneren van haar burgers.

"Het Kremlin is inderdaad de begunstigde geworden van digitalisering en gebruikt alle mogelijkheden voor staatspropaganda, voor het bewaken van mensen, voor het de-anonimiseren van internetgebruikers", zegt Sarkis Darbinyan, hoofd juridische praktijk bij Roskomsvoboda, een Russische internetvrijheidsgroep die volgens het Kremlin een 'buitenlandse agent'.

De schijnbare onverschilligheid van het Kremlin over digitaal toezicht leek te veranderen nadat in 2011-12 massaprotesten online werden gecoördineerd, wat de autoriteiten ertoe aanzette de internetcontroles aan te scherpen.

Volgens sommige regels konden ze websites blokkeren; anderen verplichtten gsm-operators en internetproviders om oproepgegevens en berichten op te slaan en de informatie indien nodig te delen met veiligheidsdiensten. Autoriteiten zetten bedrijven als Google, Apple en Facebook onder druk om gebruikersgegevens op Russische servers op te slaan, zonder resultaat, en kondigden plannen aan om een ​​"soeverein internet" te bouwen dat van de rest van de wereld zou kunnen worden afgesloten.

Veel experts hebben deze inspanningen aanvankelijk als nutteloos afgedaan, en sommige lijken nog steeds niet effectief. De maatregelen van Rusland kunnen neerkomen op een houten schutting in vergelijking met de Grote Firewall van China, maar het online optreden van het Kremlin heeft aan kracht gewonnen.

Lees hier het hele verhaal ...