Prins Michael over Europese regelgevende-technocratische zelfmoord

De economische motor van Europa sputtert en de reële groeipercentages krimpen. Op enkele uitzonderingen na is dit overal op het oude continent het geval. Europa heeft alle ingrediënten voor succes: een goed opgeleide bevolking, geweldige wetenschappelijke instellingen en universiteiten en een breed scala aan succesvolle bedrijven, met name door de eigenaar geleide familiebedrijven en hidden champions. Desondanks verliest het in de wereldwijde concurrentie. De redenen zijn het onderzoeken waard.

Een recente studie gepubliceerd door vier toonaangevende Duitse economische onderzoeksinstituten belicht de probleemgebieden. Een is bureaucratische overregulering.

Uit een representatief onderzoek van Duitse bedrijven (groot, middelgroot en klein) bleek dat de meeste respondenten de steeds strenger wordende regelgeving zien als de belangrijkste bedreiging voor succes en productiviteit. Nationale autoriteiten en supranationale organisaties introduceren nieuwe regels en voorschriften met de snelheid van lopende banden. Er is uitgebreide documentatie vereist om naleving te bewijzen, wat bedrijfsmiddelen opslokt die beter kunnen worden besteed aan productief werk in productie en diensten, innovatie en marktconcurrentie. Bovenop deze onproductieve nalevingskosten komen bovendien frequente audits ondernemersvrijheid beperken.

Monster rapportage systeem

Kijk eens naar dit ene voorbeeld: de European Sustainability Reporting Standard (ESRS) is een kolossaal document van 400 pagina's. Het bevat zeer gedetailleerde vereisten voor bedrijfsrapportage over een reeks sociale, milieu- en governancekwesties, en actualiseert en versterkt de eerdere richtlijn niet-financiële rapportage. De ESRS is in januari 2023 in werking getreden en nu hebben de lidstaten 18 maanden de tijd om de nieuwe regels in hun nationale wetgeving te integreren. De eerste inzendingen komen in 2025 van grotere bedrijven met meer dan 1,000 werknemers en de bedrijven die actief zijn in de gebieden die ESRS beschouwt als duurzaamheidsrisico's, zoals hout, textiel of mijnbouw. Na 2026 moeten alle bedrijven met meer dan 250 medewerkers hieraan voldoen – naar schatting 50,000 bedrijven in Europa.

Het rapportagesysteem is gebaseerd op 1,444 datapunten in de hele toeleveringsketen. Naast het definiëren van milieu-, mensenrechten- en arbeidsnormen, omvat het ook vage kwesties, zoals 'werk-privébalans'. De rapporten zullen naar het directoraat-generaal Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie moeten gaan, een van de 33 functionele afdelingen van de Europese Commissie. Maar het wordt gekker.

Overlappende wetten

In februari 2022 stelde het Directoraat-Generaal Justitie en Consumentenzaken de zogenaamde “ketenrichtlijn” op die later dit jaar van kracht wordt. Die richtlijn gaat over onrechtmatig handelen van leveranciers tegen milieuregels en mensenrechten; het overlapt de ESRS en verdubbelt de rapportagelast voor bedrijven. Vervolgens plant het directoraat-generaal Interne Markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf zijn eigen richtlijn op dezelfde gebieden, die hoogstwaarschijnlijk niet veel verschilt van deze andere. En dan komt de EU-taxonomie van de directie financiële stabiliteit, die voorschrijft of bedrijven ecologisch handelen.

Al het bovenstaande zorgt voor een nachtmerrie voor bedrijven. Elke activiteit, bedrijfspraktijk en bestuursregel zal op zodanige wijze moeten worden gedocumenteerd dat deze kan worden gecontroleerd. Het zal het onproductieve werk in de nationale administraties, het bedrijfsleven en de auditsector verveelvoudigen.

Zwakke redenering

De redenering achter dit keurslijf is dat investeerders de rapporten zullen lezen en de beleggingen op een ethische en ecologische manier zullen kanaliseren. Dat is een illusie. Dit soort centrale planning in Sovjetstijl, ironisch genoeg 'markthervormingen' genoemd door EU-bureaucraten, levert alleen maar verspilling op: van geld, arbeid en materiaal. Het zal aan de ene kant marktbubbels creëren en aan de andere kant investeringskloven. Het Duitse landelijke dagblad De Wereld, die over de kwestie rapporteert, citeert Steffen Kampeter, de CEO van de Confederatie van Duitse Werkgevers: "Bedrijven hebben arbeidskrachten nodig voor innovatie en waardecreatie, niet voor bureaucratie."

Regels zijn zeker nodig. Wel overregulering en onnodige rapportageverplichtingen moet worden vermeden. In de echte wereld zullen er altijd twijfelachtige zakelijke praktijken zijn, maar dergelijke maatregelen zullen die niet stoppen. Waar mogelijk moeten we terugkeren naar op vertrouwen gebaseerde systemen.

Ondermijnde arbeidsmarkt

Een ander knagend probleem dat door de Duitse economische instituten wordt gemeld, is het tekort aan geschoolde arbeidskrachten.

Bijna alle bedrijven in Europa klagen over het gebrek aan geschoolde arbeidskrachten. Demografie levert een belangrijke bijdrage aan het probleem, aangezien de babyboomers met pensioen gaan. Een andere is de administratie die personeel weghaalt van productief werk in de particuliere sector. Bureaucratie bindt arbeid op minder effectieve gebieden. De demografische cijfers voor Europa geven aan dat het tekort aan arbeidskrachten alleen maar groter zal worden.

Een ander probleem is dat jongere mensen slechts in deeltijd willen werken – 70 of 80 procent van hun normale werklast – onder het mom van een betere balans tussen werk en privéleven.

Tegelijkertijd hebben we ook miljoenen werklozen. De buitengewoon strenge arbeidswetgeving in Europa maakt het riskant om mensen zonder trackrecord in dienst te nemen, omdat het voor een bedrijf moeilijk en kostbaar is om te scheiden van werknemers die niet presteren. We hebben de welvaartsparadox: de arbeidswetten, die werknemers zouden moeten beschermen, vormen in feite een obstakel om mensen in dienst te nemen.

Energie calamiteit

Het Duitse rapport somt ook buitensporige energieprijzen op. Europa, vooral Duitsland, heeft er last van mislukte verleden politiek op dat gebied. In 2011 deed Duitsland afstand van kernenergie, waardoor zijn energiemix duurder werd en te afhankelijk werd van goedkoop gas uit Rusland. Dat leidde ertoe dat de productie veel werd uitbesteed naar gebieden met lage energieprijzen. (Lagere arbeidskosten waren vaak een secundaire factor). En in 2022, na sancties tegen Rusland, explodeerden de energiekosten, waardoor het grootste deel van Europa onder druk kwam te staan.

Dat schaadde de lokale productie, bracht de energie-intensieve industrieën in gevaar en toonde de grenzen aan van globalisering en uitbesteding van productie.

Lees hier het hele verhaal ...