Mind Of A Technocraat: The Post-Human World

Hongersnood, pest en oorlog. Dit zijn de drie gesels van de menselijke geschiedenis geweest. Maar tegenwoordig sterven mensen in de meeste landen eerder aan het eten van te veel in plaats van te weinig, meer aan ouderdom dan aan een grote pest, en meer kans om zelfmoord te plegen dan om in oorlog te sterven.

Met hongersnood, pest en oorlog in hun schemering - althans voorlopig - zal de mensheid zijn focus richten op het bereiken van onsterfelijkheid en permanent geluk, volgens het nieuwe boek van Yuval Harari Homo Deus. Met andere woorden, onszelf in goden veranderen.

Het vorige werk van Harari, Sapiens, was een roekeloze geschiedenis van de menselijke soort. Zijn nieuwe boek is een ander geestverruimend avontuur, mengfilosofie, geschiedenis, psychologie en futurisme. We spraken onlangs over zijn meest gewaagde voorspellingen. Dit gesprek is bewerkt voor beknoptheid en duidelijkheid.

Derek Thompson: In Homo Deus je voorspelt het einde van het werk, het einde van het liberale individualisme en het einde van de mensheid. Laten we deze één voor één nemen.

Eerst werken. Je hebt een slimme en enge manier om naar de politieke implicaties van massa-automatisering te kijken. Aan het einde van de 19e eeuw boden Frankrijk, Duitsland en Japan hun burgers gratis gezondheidszorg. Hun doel was niet strikt om mensen gelukkig te maken, maar om hun leger- en industriële potentieel te versterken. Met andere woorden, welzijn was noodzakelijk omdat mensen nodig waren. Maar u stelt de enge vraag: wat gebeurt er met welzijn in een toekomst waarin de overheid geen mensen meer nodig heeft?

Yuval Harari: Het is een heel eng scenario. Het is geen science fiction. Het gebeurt al.

De reden om al deze massale sociale dienstenstelsels te bouwen was om sterke legers en sterke economieën te ondersteunen. De meest geavanceerde legers hebben al [niet zoveel] mensen nodig. Hetzelfde kan gebeuren in de civiele economie. Het probleem is motivatie: wat als de overheid de motivatie verliest om de massa te helpen?

In Scandinavië is de traditie van de verzorgingsstaat zo diep geworteld dat ze misschien wel doorgaan met het bieden van welzijn, zelfs voor massa's nutteloze mensen. Maar hoe zit het met Nigeria, Zuid-Afrika en China? Ze zijn aangemoedigd om diensten te verlenen, meestal in de hoop de welvaart te bevorderen, [waarvoor] een grote basis van gezonde en slimme burgers nodig is. Maar neem dat weg en je kunt achterblijven in landen met elites die niet om de bevolking geven.

Thompson: Het laatste punt is interessant, omdat in Europa en de Verenigde Staten het tegenovergestelde meer waar lijkt: de bevolking geeft niet om de elite, of denkt dat ze die nodig heeft. Dat is een deel van hoe we Trump en Brexit hebben gekregen. Nu zie je deze radicaal-rechtse tegenvallers tegen de gevestigde orde die door Europa stroomt. Waarom gebeurt dit nu?

Harari: Dat is de grote vraag. Ik had niet verwacht dat het zou komen. Het is niet mijn expertise om naar de politieke situatie in de VS of in Europa te kijken. Maar als je kijkt naar de objectieve gezondheidstoestand, enzovoort, hebben de meeste mensen in de VS en West-Europa betere omstandigheden dan vroeger. Maar ze hebben het gevoel dat ze opzij worden geduwd en de macht verliezen. En ze zijn bang dat hun kinderen een slechter leven zullen hebben dan vandaag. Ik denk dat deze angsten gerechtvaardigd kunnen zijn. Maar ik denk niet dat het tegengif zal werken. Trump zal de kiezers in Alabama niet helpen hun macht te herwinnen.

Thompson: Amerikanen zijn misschien rijker en beter opgeleid dan een generatie geleden, met betere gezondheidszorg en superieure entertainmentopties. Maar het feit van vooruitgang lijkt er niet toe te doen. Het verhaal is het enige dat ertoe doet. En het zegevierende verhaal van Trump was dat de Amerikaanse steden uiteenvielen en 'ik alleen kan het oplossen'.

Harari: [Blanke Amerikanen zonder universitair diploma] zijn een dalende klasse binnen een dalende macht. De VS verliezen macht in vergelijking met de rest van de wereld, en binnen de VS verliezen de Trump-kiezers hun status. Hoewel ze betere omstandigheden ervaren, vertelt het verhaal zelf dat bij de meeste mensen dominant is een verhaal van achteruitgang, dat zegt dat de toekomst slechter zal zijn dan het heden. En het geluk van de meeste mensen hangt af van hun verwachtingen, niet van hun omstandigheden.

Lees hier het hele verhaal ...