Markeert COVID-19 het einde van het westerse liberalisme en de triomf van de technocratie?

De pandemie van Covid-19 heeft velen ertoe gebracht het lot van de liberale democratie in twijfel te trekken ten opzichte van haar autoritaire alternatieven. Het snelle succes van China staat in contrast met het Amerikaanse debacle en doet ons afvragen over de politieke toekomst van de mensheid.

Zou de toekomst kunnen behoren tot een mix van China's partijstaat en Singaporese technocratie?

In feite heeft Covid-19 noch de voortdurende levensvatbaarheid van de democratie weerlegd, noch de superioriteit van autocratische modellen bewezen. Er zijn autocratische landen die hun covid-reactie hebben verknald en er zijn democratieën die het uitzonderlijk goed hebben gedaan. De meeste landen vallen echter in de middelste categorie wat betreft de aanpak van de verspreiding van de ziekte. Deze groep kent allerlei politieke regimes, waaronder Rusland en de meeste Europese staten.

De pandemie heeft een aantal diepgewortelde opvattingen over democratieën en autocratieën vernietigd. Een daarvan is de waarde van het menselijk leven. We hebben altijd geleerd te geloven dat westerse liberale democratieën het meest geven om mensenrechten en mensenlevens, terwijl autocratische en totalitaire regeringen hun onderdanen als vervangbaar beschouwen om de economische of geopolitieke doelstellingen van de staat na te streven. Maar wat kan men dan zeggen van het grimmige feit dat het autoritaire China dramatische maatregelen heeft genomen om zijn bevolking tegen het virus te beschermen, ook al begreep Beijing dat het de uiterst belangrijke economische groei hard zou aanslaan? Tegelijkertijd aarzelden nogal wat liberale democratieën over de keuze tussen het redden van mensenlevens en het welzijn van de economie. De president van een groot westers land stelde naar verluidt voor om het coronavirus toe te staan ​​"over wassen" het land. De premier van een ander flirtte met het idee van "kudde-immuniteit. ' De ultieme liberale democratie Zweden koos eigenlijk voor het normaal functioneren van de economie boven de maximale bescherming van het menselijk leven. Vreemd genoeg werd het bij deze keuze vergezeld door Europa's 'laatste dictatuur' - de Wit-Rusland van Alexander Loekasjenko.

In 1989 kondigde de Amerikaanse politiek theoreticus Francis Fukuyama op beroemde wijze het einde van de geschiedenis aan. De Sovjet-Unie stortte in en de nakomelingen van de Chinese elite, die terugkeerden van Amerikaanse hogescholen, waren dat ook vermeend om het communistische China te veranderen in een verwesterde democratie. Dertig jaar later ondermijnt Poetins Rusland de fundamenten van de Amerikaanse democratische politiek, terwijl dezelfde Fukuyama duister is waarschuwing over de ernstige dreiging van een 'neo-totalitair' China.

Het valt niet te ontkennen dat sinds eind jaren tachtig het aantal democratieën wereldwijd is toegenomen. Maar er zijn nog steeds weinig voorbeelden van een liberale democratie die met succes wortel schiet buiten de Noord-Atlantische kern waar deze is ontstaan. Laten we bijvoorbeeld eens kijken naar de Chinese buurt in Azië. Zelfs die Aziatische landen die worden gezien als succesverhalen van politiek liberalisme, zullen dit bij nader onderzoek misschien niet helemaal zien. Vraag een homoseksuele persoon uit Zuid-Korea gewoon hoe het leven is seksuele minderheden in hun land. Strikt autoritair Vietnam is blijkbaar meer vergevorderd in termen van LGBT-rechten dan democratisch Zuid-Korea. India is natuurlijk 's werelds grootste democratie, ook al is het nauwelijks liberaal geweest. Maar onder de hindoe-nationalistische BJP-regel, met Narendra Modi aan het roer, is het land dat wel door velen gezien als evoluerend naar regelrecht autoritarisme. Een andere belangrijke democratie in Azië wordt al decennia lang geregeerd door één partij, met name de Liberale Democratische Partij van Japan. Ondanks dat het wordt geregeerd door 'liberalen', heeft Japan, nou ja, enkele problemen met democratie, waaronder een toenemende erosie van persvrijheid.

Net zoals beweerde liberale democratieën misschien toch niet zo liberaal zijn, zijn autoritaire regimes in feite misschien minder despotisch dan ze worden afgebeeld. Met name het Rusland van Poetin is een hybride regime dat op creatieve wijze de elementen van westerse democratische instellingen vermengt met traditionele Russische autocratie. Het is bekend dat de vermeende dictator Poetin buitengewoon gevoelig is voor zijn publieke goedkeuringsclassificaties, wat waarschijnlijk een indicatie is dat mensen ertoe doen in het politieke systeem van Rusland. We hebben geen idee of Xi Jinping zijn goedkeuringsclassificaties onder de Chinese burgers nauwlettend in de gaten houdt, maar het lijdt geen twijfel dat Xi en de Chinese Communistische Partij zich er terdege van bewust zijn dat hun voortdurende heerschappij afhangt van de aanvaarding en goedkeuring van de 1.4 miljard Chinezen. Met andere woorden, in ieder geval voor sommige niet-democratische regimes is volkslegitimiteit niet minder belangrijk dan voor democratische - en misschien nog wel meer.

Lees hier het hele verhaal ...