Lupita Tecual Porquillo had een gerucht gehoord dat het plein zou worden "gerenoveerd". De 51-jarige eigenaar van een supermarkt woont om de hoek van het centrum van Santa Maria Tonantzintla, een slaperig stadje in de staat Puebla, op ongeveer drie uur rijden van MexicoStad. Ze ging ervan uit dat 'verbouwen' betekende dat het eeuwenoude geplaveide trottoir van het plein moest worden gerepareerd.
In november 2017 arriveerden zware machines om de karakteristieke keien uit te scheuren en te vervangen door gladde, uniforme stenen tegels. Op 11 januari-, Ontdekte Tecual Porquillo dat de gemeente ook de klokkentoren en de stucbrug had neergehaald - beide geliefde bezienswaardigheden op het centrale plein.
Geruchten verspreidden zich onder de inwoners van Tonantzintla. Ze hoorden dat er een gastronomische markt langs het plein zou openen, dat er buiten de kerk loketten zouden verschijnen om toegang te vragen, dat een gebouw zou worden gesloopt om plaats te maken voor een parkeerplaats voor toeristen. Sommigen zeiden zelfs dat religieuze processies - een cruciaal onderdeel van het maatschappelijk leven - niet langer het plein zouden passeren.
Een bijeenkomst voor getroffen bewoners onthulde later dat Tonantzintla zou deel gaan uitmaken van een pilootproject: slimme steden.
Slimme steden integreren technologie in stedelijke infrastructuur, meestal om de duurzaamheid te verbeteren, de efficiëntie te maximaliseren en het energieverbruik te minimaliseren. Het is een strategie die meestal wordt ondernomen in grote stedelijke gebieden - zoals Singapore, Barcelona en Seoul - met specifieke technologieën en strategieën die van plaats tot plaats variëren. In Londen bijvoorbeeld omvat het het gebruik van sensornetwerken om de verkeersstroom te monitoren en toelatens burgers om graffiti te melden met behulp van een app.
Vorig jaar maakte Puebla's gouverneur José Antonio Gali Fayad bekend een hele staatBarrio Smart (smart city) initiatief in samenwerking met de organisatie Alianza Smart Latam. Volgens de website van het initiatief heeft het project “het doel om ruimtes te bouwen die burgers ten goede komen door de implementatie van technologie”.
De slimme stadstechnologie in Puebla is gepland voor "veilige oversteekplaatsen, gratis internet, videobewaking, seismisch alarm, speeltuin, vuilnisbakken, bewegwijzering, ecologische banken en betaalmodules". In januari, de stad Atlixco, ongeveer een half uur van Tonantzintla, werd de eerste slimme stad van Latijns-Amerika, compleet met een nieuw fietspad, beveiligingscamera's, snelheidssensoren voor auto's en gratis internettoegang.
Maar door deze futuristisch klinkende visie te worden voorgelegd, lijkt het erop dat inwoners van Santa Maria Tonantzintla verstrikt raakten in een wereldwijd herhaald conflict, tussen eeuwenoude gewoonten en nieuwe ontwikkelingstrends.
Terwijl slimme stadsplanning grotendeels is uitgevoerd in dichte metropolen, hebben sommige kleinere steden zijn ideologie omarmd. De Nederlandse stad Eindhoven is een emblematisch voorbeeld van een kleine slimme stad geworden - het omvat stedelijke experimenten met minder dan een half miljoen inwoners. De sleutel tot slimme stadsplanning is echter inspelen op lokale behoeften. De slimme stadsprogrammamanager van Eindhoven, Guus Sluijter, benadrukte dat de programma komt van de grond af. “Onze burgers spelen een sleutelrol bij het oplossen van problemen en staan centraal bij het oplossen ervan,” vertelde Sluijter Smart City Hub. "We zien [slimme steden] een samenleving voor de mensen worden, door de mensen, waarin burgers actief problemen in hun stad identificeren."
In Tonantzintla werd het voorstel voor slimme steden een bliksemafleider voor degenen die zich zorgen maakten over een ontwikkeling die buitenstaanders in plaats van bewoners leek te bevoordelen. "Wanneer politici ons vragen wat we willen, vertellen we hen dat we een kliniek, parken, dingen willen om onszelf te vermaken, zodat we niet helemaal naar Puebla [stad] hoeven te gaan om uit te gaan," zegt Tecual Porquillo.
Inwoners zoals Tecual Porquillo begrijpen het ware doel van het project niet, zegt architect Victor Campos, die namens de gemeentssecretaris van openbare werken bij het ontwerp betrokken was.
"Het doel was om de stedelijke ruimtes zo te ordenen dat ze correct zouden functioneren", zegt hij. De toeristenbussen die Tonantzintla elke dag voor korte stints passeren, brengen weinig economisch voordeel voor de stad als geheel met zich mee - de toeristen gaan de kerk in, gaan terug naar de bus en vertrekken. Het plan had volgens Campos te maken met het verbeteren van de straten om de voertuigstroom beter te reguleren en het plein uit te breiden om meer ruimte voor lokale evenementen mogelijk te maken.